پاساژ مجازی

پاساژ مجازی

از دیر زمان محل داد و ستد عمومی در شهرهای مختلف ایران را بازار می‌گفتند. بازار مکانی بوده شامل دو رشته دکان به هم پیوسته درمقابل یکدیگر که سقفی به سبک خاص آن دو رشته را به یکدیگر می‌پیوسته است. در تعریف بازارهای ایران آمده است که «بازار به معنای مرکز دادوستد و عبارت است از کوچه‌های بزرگ مسقف و سرپوشیده که فقط دکان‌ها در آن دیده می‌شود. در دو طرف بازار، کوی‌ها، سراها، تیمچه‌ها و بازارچه‌هایی بوده است که هر یک به بخش‌های خاص و کالای ویژه اختصاص داشته است؛ از آن جمله: بازار فرش‌فروشان، طلاسازان، مسگران، چرمسازان، پارچه‌فروشان و سماورسازان. درخصوص مفهوم بازار تعریف‌های بسیاری شده است؛ ازجمله اینکه «بازار مرکز شهرهای اسلامی کانون به هم پیوسته بازرگانی و دادوستد کلی و جزئی، صنعتگری و پیشه‌وری و سایر فعالیت‌های اقتصادی ازجمله مرکز اصلی ستاد هدایت، سازماندهی و نظارت اقتصادی است. بازار، محور مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در چارچوب هیات‌های مذهبی در شهر است».

بازارها نه تنها عهده‌دار نقش اقتصادی بودند، بلکه یکی از قطب‌های سیاسی، فرهنگی و مذهبی شهر محسوب می‌شد. بازار در حقیقت یکی از جلوه‌های روابط درون شهری است، خصوصا بازار‌های ایران که فعالیتی چند جانبه و نقش بسیار مهمی در جامعه ایران دارند. بازار ایران با ویژگی منحصر به فرد خود، با گسترش فرهنگ شرق، ابتدا به قلمرو جهان اسلام و سپس دیگر نقاط دنیا وارد شد و از مقبولیت و معروفیت خاصی برخوردار شد و الهام‌بخش بناها و مراکز تجاری شهر‌های بزرگ دنیا به‌خصوص اروپا از قرن 19 به این طرف شد و به‌تدریج به آمریکای انگلوساکسون راه یافت و به نام «مال» مشهور گشت. واژه «پاساژ» نیز گرفته شده از بازار است که در زبان اروپایی تغییر یافته است.

امروزه با گسترش استفاده از اینترنت و تجارت الکترونیک در بین افراد جوامع مختلف، فروشنده های مختلفی در دنیای مجازی شروع به فعالیت کرده اند که کار خریداران را بسیار سهل و آسان کرده است؛ همین امر باعث صرفه جویی در وقت و زمان هم می شود. با وجود فروشگاه های مجازی، برای خرید هر گونه وسیله ی مورد نیاز، دیگر احتیاجی به بازارگردی­های زمانبر و خسته­کننده نیست و تنها با یک کلیک می توان وسیله­های موردنظر خود را خریداری نمود. بازار مجازی به بازاری گفته می­شود که به صورت مجازی و غیرحقیقی در یک سایت اینترنتی گنجانده شده است. این بازار تمام خصوصیت­های یک بازار را دارا می­باشد، به طور مثال مغازه ها و فروشگاه های مختلف، لیست قیمت ها، نمایش محصولات و .... . تفاوت بازار مجازی با بازار حقیقی در اینجاست که شما بدون اتلاف وقت و انرژی و در مدت زمان کوتاه می­توانید از مغازه­های زیادی بازدید کنید، فقط با چند کلیک! بدون اینکه نیاز به راه رفتن داشته باشید.

دیدگاه عمومی بدین صورت است که به طور کلی فروشگاه‌ها از دو نوع تشکیل شده اند. فروشگاه‌های حقیقی که در سطح شهر و تحت عنوان مغازه مشاهده می‌کنیم و فروشگاه مجازی که در فضای اینترنت به فروش محصولات خود می‌پردازند. اما فروشگاه‌هایی که در دنیای مجازی فعالیت می کنند از آنچه که شما تصور می‌کنید به‌مراتب ساختار پیچیده‌تری دارند. همانند فروشگاه‌های حقیقی موجود در سطح شهر که ما گونه‌های مختلفی نظیر فروشگاه‌های زنجیره‌ای، فروشگاه‌های بزرگ (هایپرمارکت) و غیره را داریم، فروشگاه‌های مجازی نیز به  دسته‌‌بندی‌های مختلفی تقسیم شده و هر کدام رویکرد متفاوتی را در پیش گرفتند. اما مفهوم جدیدی که در این راستا به عرصه­ی کسب وکارهای الکترونیک پا نهاده، مفهوم پاساژ مجازی است.

یک پاساژ مجازی برخلاف دیگر فروشگاه‌های حقیقی و مجازی، خود کالایی را خریداری نکرده و وظیفه اصلی آن ایجاد ارتباط بین مشتری و تأمین‌کنندگان است. در این نوع کسب‌وکار، شرکت خود اقدام به خرید حجم زیادی از کالا نمی‌کند. بلکه با تأمین کنندگان، واردکنندگان، توزیع­کنندگان و ... قرار داد بسته و کالاهایی که این افراد عرضه می‌کنند را در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد. تأمین‌کنندگان ابتدا لیست موجودی محصولات خود را در اختیار پاساژ مجازی قرار داده و پاساژ مجازی پس از بررسی محصولات، پنلی اختصاصی را در اختیار تأمین‌کنندگان قرار می هد. بدین ترتیب تأمین کننده کالا از طریق این پنل به صورت  غیرقابل پیش­بینی با گروهی از مشتریانی که همواره به دنبال آن‌ها بوده است دست پیدا خواهد کرد و در آن سو مشتریان نیز کالاهایی که مدت‌ها به دنبال آن بوده‌اند را به ‌راحتی خریداری خواهند کرد. این مفهوم کمک شایانی به افرادی کرده است که به علت مشغله کاری و یا مشکلات زندگی وقت زیادی برای رفتن به پاساژ های فیزیکی ندارند. با استفاده از پاساژهای مجازی کاربران می توانند خرید های موردنظر خود را آسان تر انجام داده و بدون حضور در فروشگاه موردنظر، محصول را خریداری نمایند.

بسیاری از تأمین‌کنندگان دنبال دلایل متعددی برای همکاری با پاساژهای مجازی هستند چراکه گاها تصور می‌کنند که فروش کالاهای خود به‌ صورت سنتی راه بهتری است. اگر تأمین‌کننده دارای دفتر فروش حقیقی باشد، هدایت مشتریان به سمت این دفتر فروش برای خرید کالای مورد نظر خود، کار بسیار دشواری است. مشتریانی که به کالای این تأمین‌کننده نیاز دارند، باید از راهی دور به دفتر فروش مراجعه کرده و کالای موردنظر خود را خریداری کنند. بدین ترتیب با احتساب هزینه حمل‌ونقل، قیمت تمام شده کالا برای مشتریان به ‌مراتب بیشتر از چیزی خواهد شد که انتظارش را دارند. علاوه بر این تأمین‌کننده نیز گروه گسترده‌ای از متقاضیان کالاهای خود که در نقاط مختلف کشور و شهرهای دیگر ساکن هستند را نیز از دست خواهد داد. حال چنانچه این تأمین­کنندگان به پاساژهای مجازی بپیوندند به تمامی تنگناها و محدودیت­های فوق غلبه کرده و ارزش افزوده زیادی را برای مشتریان خود ارائه می کنند.

این موضوع برای تأمین‌کنندگانی که دفتر فروشی نداشته و تنها کالای مورد نظر را وارد کشور می‌کنند نیز صدق می‌کند. این نوع از تأمین‌کنندگان که ما آن را به‌عنوان واردکنندگان می‌شناسیم شبکه توزیع خود را داشته و کالای موردنظر را در اختیار عمده‌فروشان و یا خرده­فروشان سطح کشور قرار می‌دهند. در این سیستم دو اشکال بزرگ وجود دارد. در درجه اول چگونگی پخش کالا و هزینه‌های حمل‌ونقل و دیگری بازاریابی برای فروش کالا است. شاید این دست از تأمین‌کنندگان برای یک سری از محصولات رایج بتوانند به‌راحتی از طریق روابط خود کالا را توزیع کنند اما با واردات یک کالای جدید دیگر نمی‌توانند از همان شبکه فروش استفاده کنند. در این حالت به فرآیندی پیچیده و هزینه بر برای معرفی کالای جدید نیاز خواهند داشت. پاساژ مجازی برای مشکلاتی از این دست نیز راهکارهای بسیار جالبی دارد. در واقع این صرفأ واحدهای صنعتی و بازرگانی نیستند که می توانند به پاساژ مجازی بپیوندند، بلکه شرکت ها و واحدهای لجستیکی، بازرسی کالا و خدمات، ترخیص کالا، خدمات بازرگانی و بازاریابی و .... نیز اعضای جدانشدنی از پاساژ مجازی هستند. حضور این واحدهای خدماتی بسیاری از محدودیت های شرکت ها در زمینه ی بازاریابی، توزیع، پخش، صدور گواهی های اطمینان و اعتبارسنجی و ... را می تواند بر طرف نمایند. 

نکته ی قابل ذکر اینکه پیوستن تأمین­ کنندگان به پاساژ مجازی باعث می شود که این تأمین­ کنندگان بتوانند وابستگی­های پیشین و پسین خود را در سطح قابل توجه ای رفع و رجوع کنند. هر واحد اقتصادی دارای روابطی با واحدهای پیشین و پسین خود در زنجیره ی ارزش محصول است. هنگامیکه شرکتی عضو پاساژ مجازی می شود، می تواند از صرفه جویی­های ناشی از مقیاس شکل گرفته از تجمیع واحدهای پیشین و پسین خود در قالب پاساژ مجازی استفاده کند. این مهم نه تنها می­تواند در برقراری ارتباط بین واحدهای مرتبط نقش بسزایی ایفا کند بلکه موجب کاهش هزینه­های این واحدها نیز می­شود.

از دیگر مزیت­های همکاری تأمین‌کنندگان با پاساژ مجازی، کاهش قیمت تمام‌شده محصول است. هنگامیکه وارد کننده جنسی را وارد کشور کرده و حال آن را در اختیار فروشندگان عمده قرار می‌دهد. پس از آن فروشندگان عمده کالا را به دست خرده‌فروش‌ها رسانده و در نهایت مشتری کالای مورد نیاز خود را خریداری خواهد کرد. در این فرآیند هر یک از فروشندگان مبلغی را به‌عنوان حاشیه سود بر روی قیمت کالا اضافه خواهند کرد که در نتیجه قیمت تمام شده برای مصرف­کننده نهایی به‌مراتب بیشتر از قیمت واقعی خود محصول در خارج از کشور خواهد بود. این در صورتی است که تمامی فروشندگان عمده و خرد از قوانین مصوب پیروی کنند و درصد سودی بیشتر از میزان مجاز را به قیمت کالا اضافه نکنند که متأسفانه در ایران این موضوع نیز به‌خوبی رعایت نمی‌شود. حال در این مرحله اهمیت پاساژ مجازی نمایان می‌شود. واردکنندگان لیست موجودی کالاهای خود را در اختیار پاساژ مجازی قرار داده و این پاساژ مجازی با توجه به قدرت و چهره شناخته شده خود و البته دستگاه‌های تحویل کالایی که در سراسر کشور به وجود آورده، کالاهای موردنیاز مشتری را آسان‌تر، در زمانی کوتاه‌تر و از همه مهمتر با برچسب قیمتی پایین‌تر در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.